Wyjaśnienia do przepisów

Lampy LED

Poziom zbierania dla diod elektroluminescencyjnych LED w roku 2016 może być liczony w stosunku do masy wprowadzonego sprzętu w 2016 r. Wynika to z faktu, iż ustawa z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. Dopiero od tej daty określono obowiązki dla tego rodzaju sprzętu elektrycznego i elektronicznego, wyszczególniając go jako przykładowy rodzaj sprzętu w grupie 5 „Sprzęt oświetleniowy”, a co za tym idzie część przedsiębiorców mogła nie prowadzić ewidencji wprowadzanych lamp LED za lata 2013, 2014 i 2015. W konsekwencji uniemożliwia im to obliczenie poziomu zbierania na podstawie definicji średniorocznej masy sprzętu wskazanej w art. 4 pkt 15 ww. ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że wprowadzający sprzęt, którzy taką ewidencję prowadzili mogą obliczyć poziom zbierania opierając się na średniorocznej masie wprowadzonych do obrotu lamp LED w latach poprzednich, biorąc pod uwagę definicję średniorocznej masy sprzętu.

Zgodnie zestanowiskiem Ministerstwa Środowiska potwierdzonym konsultacjami z przedstawicielami KE oprawy oświetleniowe zawierające na stałe zamontowane moduły LED będą sprzętem elektrycznym i elektronicznym klasyfikowanym do grupy 5 „Sprzęt oświetleniowy” w załączniku nr 6 do ustawy z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, jako „diody elektroluminescencyjne (LED)”, a nie pozostały sprzęt oświetleniowy do celów rozpraszania lub regulacji światła. Oznacza to, że poziom zbierania dla tego typu urządzeń za lata 2016 i 2017 wynosi zgodnie z art. 113 ww. ustawy nie mniej niż 50 % średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu.

Moduły LED wprowadzane do obrotu w celu wbudowania do lamp lub opraw oświetleniowych nie są sprzętem elektrycznym i elektronicznym i nie będą objęte przepisami ustawy z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Z uwagi na to, że nie są ustalone zasady przesyłania do GIOŚ sprawozdań dotyczących diod elektroluminescencyjnych (LED) za rok 2016 to należy wyjaśnić, że o ile dane dotyczące tego rodzaju sprzętu nie są wyróżnione we wzorach sprawozdań wynikających z ustawy z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, o tyle za uzasadnioną należałoby uznać pewną modyfikację istniejących wzorów sprawozdawczych, celem wpisania w nich danych dotyczących tego rodzaju sprzętu. Zmienione w ten sposób sprawozdania, np. sprawozdanie o ilości i masie wprowadzonego sprzętu za I i II półrocze 2016 r., w których wskazano dane dotyczące diod elektroluminescencyjnych (LED) zostaną uznane za przesłane zgodnie ze wzorem. W sytuacji gdy wskazanie informacji o diodach elektroluminescencyjnych (LED) nie będzie możliwe na obowiązujących wzorach sprawozdań to za prawidłowe uznać należy przekazanie ich w piśmie załączonym do przesyłanego sprawozdania, np. piśmie przewodnim.

Średnioroczna masa sprzętu

Zgodnie z art. 4 pkt 15 ustawy z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym za średnioroczną masę sprzętu uważa się średnią masę sprzętu wprowadzonego do obrotu w 3 poprzednich latach kalendarzowych przez danego wprowadzającego sprzęt. Jeżeli wprowadzający sprzęt nie wprowadzał do obrotu sprzętu przez 3 lata, to średnią masę sprzętu liczy się odpowiednio za 2 poprzednie lata kalendarzowe lub za poprzedni rok kalendarzowy, w którym nastąpiło wprowadzanie do obrotu sprzętu. Powyższe oznacza, że przy obliczaniu poziomu zbierania zużytego sprzętu należy brać pod uwagę tylko te poprzednie lata, w których nastąpiło faktyczne wprowadzenie sprzętu do obrotu, np. jeżeli wprowadzający sprzęt wprowadzał sprzęt w roku 2013 i 2015, natomiast w 2014 masa wprowadzonego sprzętu wyniosła 0 kg, to zgodnie z ww. definicją średnioroczną masę sprzętu oblicza się w stosunku do lat 2013 i 2015, nie biorąc pod uwagę roku 2014, stosując zmodyfikowany wzór, o którym mowa w załączniku nr 3 do ustawy z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym

W ustawie z 11 września 2015 r. brak jest wskazania metody obliczania poziomu zbierania zużytego sprzętu dla wprowadzającego sprzęt rozpoczynającego działalność w danym roku kalendarzowym. Należy więc przyjąć, że wprowadzający sprzęt rozpoczynający działalność w danym roku kalendarzowym liczy roczny poziom zbierania zużytego sprzętu w stosunku do sprzętu wprowadzonego do obrotu w tym roku kalendarzowym. Dla przykładu: wprowadzający sprzęt, zarejestrowany w rejestrze GIOŚ w 2016 r. liczy średnioroczną masę sprzętu (która posłuży za podstawę do obliczenia osiągniętego poziomu zbierania) w stosunku do masy sprzętu wprowadzonej w 2016 r.

Zabezpieczenia finansowe

Zabezpieczenie finansowe jest wnoszone na dany rok kalendarzowy przez wprowadzającego sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych w przypadku niezawarcia umowy z organizacją odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

W związku z wejściem w życie 1 stycznia 2016 r. „nowej” ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z 11 września 2015 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 1688) zmianie uległ Organ, do którego należy wnosić zabezpieczenie finansowe. Informacje dotyczące zabezpieczeń finansowych zawarte są w ww. ustawie w rozdziale 4 „Zabezpieczenia finansowe” - art. od 27 do 33, oraz rozdziel 16 „Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe” – art. 132 i 133.

Ilekroć w art. 27–33 ustawy z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym jest mowa o marszałku województwa, do czasu utworzenia Bazy danych, o której mowa w art. 79 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach, rozumie się przez to Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.

Zgodnie z art. 29 nowej ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym podstawą obliczenia wysokości zabezpieczenia finansowego jest:

• dla wprowadzającego sprzęt nie wpisanego do rejestru - masa sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, którą zamierza wprowadzić do obrotu w danym roku kalendarzowym,
• dla wprowadzającego sprzęt wpisanego do rejestru – masa sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, wprowadzonego do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym.

Wysokość zabezpieczenia finansowego oblicza się jako iloczyn stawki opłaty produktowej oraz masy sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, o której mowa powyżej. Do dnia 31 grudnia 2016 r. obowiązują stawki opłaty produktowej określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 25 stycznia 2006 r. w sprawie szczegółowych stawek opłaty produktowej dla sprzętu (Dz. U. nr 19 poz. 152). Od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. obowiązują stawki opłaty produktowej określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowych stawek opłaty produktowej dla grup sprzętu (Dz. U. z 2016 r., poz. 2230).

Formy zabezpieczenia finansowego:

• depozyt wpłacany na odrębny rachunek bankowy Głównego Inspektora Ochrony Środowiska;
• gwarancja ubezpieczeniowa złożona do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska;
• gwarancja bankowa złożona do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.

Zabezpieczenie finansowe w formie depozytu należy wpłacać na konto Głównego Inspektora Ochrony Środowiska:

29 1010 1010 0006 4813 9120 1000

Gwarancja bankowa lub gwarancja ubezpieczeniowa złożone jako zabezpieczenie finansowe stwierdzają, że w razie nieuiszczenia opłaty produktowej zakład ubezpieczeń albo bank ureguluje zobowiązania na rzecz Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Gwarantem może być wyłącznie instytucja finansowa upoważniona do gwarantowania długu celnego.

Oryginały zabezpieczenia finansowego w formie gwarancji bankowej lub gwarancji ubezpieczeniowej należy złożyć do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa.

Wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowiązany do wniesienia zabezpieczenia finansowego w terminie do dnia 30 czerwca roku, którego dotyczy to zabezpieczenie. Wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, który rozpoczyna działalność w zakresie wprowadzania do obrotu sprzętu, jest obowiązany do wniesienia zabezpieczenia finansowego przed złożeniem wniosku o wpis do rejestru.

Nie wniesienie zabezpieczenia finansowego, albo nie wniesienie zabezpieczenia finansowego w terminie obarczone jest sankcją w postaci administracyjnej kary pieniężnej w wysokości od 5 000 zł do 300 000 zł.

Główny Inspektor Ochrony Środowiska w terminie do dnia 30 października roku następującego po roku kalendarzowym, w którym wniesiono zabezpieczenie finansowe, dokonuje rozliczenia tego zabezpieczenia. Rozliczenie to ma formę decyzji administracyjnej.

Główny Inspektor Ochrony Środowiska dokona zwrotu (w przypadku decyzji orzekającej o zwrocie) zabezpieczenia finansowego w kwocie nominalnej zabezpieczenia finansowego w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, oraz po wskazaniu przez wprowadzającego sprzęt rachunku bankowego, na który należy dokonać zwrotu. Oznacza to, że wprowadzający sprzęt powinien wskazać numer rachunku bankowego, na który GIOŚ będzie mógł dokonać zwrotu tego zabezpieczenia.

Do zabezpieczeń finansowych wniesionych do 31 grudnia 2015 r. stosuje się przepisy ustawy z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Publiczne kampanie edukacyjne

Zgodnie z art. 15 ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym wprowadzający sprzęt jest obowiązany prowadzić publiczne kampanie edukacyjne.

Publiczna kampania edukacyjna to działanie mające na celu podnoszenie stanu świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz wspomaganie osiągnięcia wysokiego poziomu zbierania zużytego sprzętu, obejmujące informowanie o możliwym wpływie zużytego sprzętu na środowisko i zdrowie ludzi oraz o prawidłowym postępowaniu ze zużytym sprzętem, w szczególności o metodach selektywnego zbierania, dostępnych systemach zwrotu oraz roli użytkowników sprzętu w przyczynianiu się do ponownego użycia i odzysku, w tym recyklingu, zużytego sprzętu, w tym kampanie w środkach masowego przekazu, ulotki i broszury informacyjne, plakaty, konkursy, konferencje oraz imprezy o charakterze informacyjno-edukacyjnym;

Obowiązek prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych może być wykonywany:

• samodzielnie,
• lub za pośrednictwem organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Wprowadzający sprzęt wykonujący obowiązek samodzielnego prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych:

• przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne lub
• wnosi na odrębny rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego

– łącznie co najmniej 0,1% przychodów netto z tytułu wprowadzania do obrotu sprzętu osiągniętych w poprzednim roku kalendarzowym. Wprowadzający sprzęt, który rozpoczyna działalność w danym roku kalendarzowym, oblicza wysokość środków, które powinny zostać przeznaczone na przeprowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych, w odniesieniu do przychodów netto z tytułu wprowadzania do obrotu sprzętu osiągniętych w tym roku kalendarzowym.

Wprowadzający sprzęt oraz organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego prowadzą i rozliczają publiczne kampanie edukacyjne, za rok 2014 i 2015, zgodnie z przepisami ustawy z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (wpłaty dokonywane w tym zakresie przez wprowadzających sprzęt - na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej).

Rozliczenie wykonania obowiązku następuje w terminie do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, w którym wprowadzający sprzęt był obowiązany do przeprowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych.

Wprowadzający sprzęt jest zwolniony z obowiązku prowadzenia publicznej kampanii edukacyjnej jeżeli wysokość środków obliczonych w sposób opisany powyżej nie przekracza 100 zł w danym roku kalendarzowym.

Zwolnienie ma zastosowanie tylko w sytuacji gdy:

• wprowadzający sprzęt złoży marszałkowi województwa, w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku:
  • zaświadczenia lub oświadczenie o pomocy de minimis w zakresie, o którym mowa w art. 37 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404, z późn. zm.7),
  • informacje, których zakres został określony w przepisach wydanych na podstawie art. 37 ust. 2a ustawy, o której powyżej mowa;
• w odniesieniu do wprowadzającego sprzęt są spełnione warunki dopuszczalności pomocy de minimis określone w obowiązujących przepisach prawa Unii Europejskiej w zakresie pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie.

Opłaty produktowe

Wprowadzający sprzęt, który nie wykonał obowiązku osiągnięcia minimalnego rocznego poziomu zbierania zużytego sprzętu, poziomu odzysku lub poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu, jest obowiązany do wniesienia opłaty produktowej, obliczanej oddzielnie dla każdej grupy sprzętu, w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

• zbierania;
• odzysku;
• przygotowania do ponownego użycia i recyklingu.

Do dnia 31 grudnia 2016 r. obowiązują stawki opłaty produktowej określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 25 stycznia 2006 r. w sprawie szczegółowych stawek opłaty produktowej dla sprzętu (Dz. U. nr 19 poz. 152). Od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. obowiązują stawki opłaty produktowej określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowych stawek opłaty produktowej dla grup sprzętu (Dz. U. z 2016 r., poz. 2230).

Z uwagi na okres przejściowy przepisów związanych z wysokością stawki opłaty produktowej, dla lamp wyładowczych oraz diod elektroluminescencyjne LED wynosi ona odpowiednio:

Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach zużytego sprzętu. Należną opłatę produktową oblicza się jako iloczyn stawki opłaty produktowej i różnicy pomiędzy odpowiednio wymaganym a osiągniętym minimalnym rocznym poziomem zbierania zużytego sprzętu, poziomem odzysku oraz poziomem przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu.

Opłata produktowa jest obliczana na koniec roku kalendarzowego i wnoszona jest bez wezwania na odrębny rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego w terminie do dnia 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, którego opłata dotyczy. W przypadku gdy wysokość opłaty produktowej za daną grupę sprzętu nie przekracza 50 zł, opłaty produktowej nie wnosi się.

Do opłat produktowych należnych na podstawie ustawy z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, oraz do wpływów z tych opłat stosuje się przepisy tej ustawy (wpłaty opłat produktowych za 2015 r. i lata poprzednie wnosi się na konto wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej właściwego ze względu na miejsce siedziby wprowadzającego sprzęt).

Zwalnia się z opłaty produktowej wprowadzającego sprzęt, który wprowadza do obrotu:

• małogabarytowy sprzęt, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm, o łącznej średniorocznej masie sprzętu nieprzekraczającej 100 kg,
• wielkogabarytowy sprzęt, którego którykolwiek z zewnętrznych wymiarów przekracza 50 cm, o łącznej średniorocznej masie sprzętu nieprzekraczającej 1000 kg.

Zwolnienie, o którym wyżej mowa, ma zastosowanie, jeżeli:

• wprowadzający sprzęt złoży marszałkowi województwa, w terminie do dnia 15 marca każdego roku:
  • zaświadczenia lub oświadczenie o pomocy de minimis w zakresie, o którym mowa w art. 37 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej,
  • informacje, których zakres został określony w przepisach wydanych na podstawie art. 37 ust. 2a ustawy, o której mowa w lit. a;
• w odniesieniu do wprowadzającego sprzęt są spełnione warunki dopuszczalności pomocy de minimis określone w obowiązujących przepisach prawa Unii Europejskiej w zakresie pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie.

Wartość pomocy de minimis odpowiada wartości zwolnienia z opłaty produktowej za nieosiągnięcie wymaganego poziomu zbierania.