Obrót drewnem

INFORMACJE OGÓLNE

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 12a ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2018r. poz. 1471 z późn. zm.) do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska należy:

wykonywanie zadań wynikających z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiającego obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna (Dz. Urz. UE L 295 z 12.11.2010, str. 23) - zwanego Rozporządzeniem EUTR

Zagadnienia w zakresie Rozporządzenia EUTR zostały uregulowane w ustawie z dnia
28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2018r. poz. 2129).

ZAKRES STOSOWANIA PRZEPISÓW ROZPORZĄDZENIA EUTR

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna - zwane również rozporządzeniem UE w sprawie drewna lub Rozporządzeniem EUTR ma na celu przeciwdziałanie handlowi nielegalnie pozyskanym drewnem i produktami pochodzącymi
z takiego drewna poprzez trzy kluczowe obowiązki:

Zabrania wprowadzania do obrotu nielegalnie pozyskanego drewna lub produktów pochodzących z takiego drewna. Nielegalne pozyskanie oznacza pozyskanie z naruszeniem ustawodawstwa kraju pozyskania;
Wymaga to od unijnych podmiotów gospodarczych, które wprowadzają do obrotu drewno lub produkty z drewna na rynek Unii Europejskiej, postepowania z "należytą starannością" tj. stosowania zestawu procedur i środków zwanych Systemem Zasad Należytej Staranności (SZNS);
Po wejściu na rynek drewno i produkty z drewna mogą być sprzedawane i / lub przekształcane przed dotarciem do konsumenta końcowego. Aby ułatwić identyfikowalność drewna i produktów
z drewna, podmioty gospodarcze w tej części łańcucha dostaw (zwane w rozporządzeniu podmiotami handlowymi) mają:
Obowiązek Identyfikowalności swoich dostawców i klientów.

Rozporządzenie EUTR weszło w życie w dniu 3 marca 2013 r. i obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej.

System Zasad Należytej Staranności (SZNS)

Zgodnie z przepisami rozporządzenia EUTR wszystkie podmioty wprowadzające do obrotu drewno i produkty z drewna mają obowiązek postępowania z "należytą starannością" poprzez stosowanie zestawu procedur i środków zwanego systemem zasad należytej staranności (SZNS) w celu zminimalizowania ryzyka wprowadzenia do obrotu na rynek Unii Europejskiej nielegalnie pozyskanego drewna lub produktów wytworzonych z nielegalnie pozyskanego drewna. Trzy zasadnicze elementy SZNS to:

Informacja: Podmiot musi mieć dostęp do informacji opisujących drewno i produkty
z drewna, kraj pozyskania, gatunki, ilości, dane dostawcy i informację o zgodności
z ustawodawstwem obowiązującym w danym kraju;
Analiza ryzyka: Podmiot musi ocenić ryzyko pojawienia się nielegalnego drewna
w swoim łańcuchu dostaw na podstawie ww. informacji i biorąc pod uwagę kryteria ustalone przez Rozporządzenie EUTR;
Ograniczanie ryzyka: Jeśli analiza ryzyka wykaże, że istnieje ryzyko pojawienia się nielegalnego drewna w łańcuchu dostaw, wtedy należy je zminimalizować poprzez wymaganie dodatkowych informacji oraz weryfikację dostawcy.

Podmioty podlegające rozporządzeniu EUTR

1. Uczestnicy obrotu drewnem i produktami z drewna

Podmioty - czyli podmioty wprowadzające drewno lub produkty z drewna po raz pierwszy do obrotu na rynku UE tj.:

przedsiębiorstwa lub osoby indywidualne pozyskujące drewno na terenie Polski w celu przetwarzania albo dystrybucji na rzecz konsumentów o charakterze handlowym lub niehandlowym (np. nadleśnictwa);
przedsiębiorstwa lub osoby indywidualne sprowadzające drewno na teren Polski (importerzy) w celu przetwarzania albo dystrybucji na rzecz konsumentów
o charakterze handlowym lub niehandlowym;
przedsiębiorstwa lub osoby indywidualne pozyskujące drewno na terenie Polski albo sprowadzające drewno bądź produkty z drewna na teren Polski wyłącznie na potrzeby własnej działalności.

Zgodnie z definicją z Rozporządzenia EUTR wprowadzenie do obrotu:

Oznacza dostarczenie odpłatnie lub nieodpłatnie - dowolnym sposobem i niezależnie od stosowanej techniki sprzedaży - drewna lub produktów z drewna po raz pierwszy na rynek wewnętrzny do celów dystrybucji lub wykorzystania w ramach działalności handlowej.
Obejmuje także dostawę przy zastosowaniu środków porozumiewania się na odległość określonych w dyrektywie 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość.
Dostarczanie na rynek wewnętrzny produktów z drewna wytworzonych z drewna lub produktów z drewna już wprowadzonych do obrotu na rynku wewnętrznym nie stanowi "wprowadzania do obrotu".

Podmioty handlowe - czyli podmioty nabywające lub zbywające drewno bądź produkty
z drewna już wprowadzone do obrotu na rynku UE.

2. Organizacje Monitorujące (OM)

- podmioty uznane jako organizacje monitorujące przez Komisję Europejską. To prywatne lub publiczne podmioty, spółki, korporacje, instytucje lub organy, które zapewniają podmiotom wprowadzającym drewno lub produkty z drewna do obrotu na rynku Unii Europejskiej systemy należytej staranności. Korzystanie z rozwiązań opracowanych przez organizacje monitorujące jest dobrowolne.

Lista Organizacji Monitorujących zatwierdzonych przez Komisję Europejską znajduje się poniżej:
https://ec.europa.eu/environment/forests/pdf/List of recognised MOs for web updated 21DEC21.pdf.

Obowiązki podmiotów wprowadzających drewno i produkty z drewna do obrotu

Zakaz wprowadzania do obrotu nielegalnie pozyskanego drewna i produktów pochodzących z takiego drewna;
Postępowanie zgodnie z należytą starannością stosując System Zasad Należytej Staranności (SZNS), określony w art. 6 Rozporządzenia EUTR. Podmiot może opracować własny SZNS lub skorzystać z systemu ustanowionego przez OM.
Utrzymywanie oraz regularna ocena stosowanego SZNS, z wyjątkiem podmiotów korzystających z systemu ustanowionego przez OM.

Obowiązki podmiotów handlowych

Identyfikacja operatorów lub podmiotów handlowych, którzy dostarczyli drewno i produkty z drewna;
Identyfikacja podmiotów handlowych, którym dostarczyły drewno i produkty z drewna;
Przechowywanie ww. ewidencji przez co najmniej 5 lat i udostępnianie ich właściwym organom na ich wniosek.

Organy właściwe
Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ lub właściwe organy odpowiedzialne za stosowanie Rozporządzenia EUTR.
Lista właściwych organów odpowiedzialnych za stosowanie Rozporządzenia EUTR, znajduje się poniżej:
https://ec.europa.eu/environment/forests/pdf/LIST%20of%20CAs%20(EUTR)%20-%20updated%2020%20August%202021.pdf.

Obowiązki organizacji monitorujących (OM)

Utrzymywanie oraz regularna ocena SZNS oraz przyznawanie podmiotom prawa stosowania tego systemu;<\li>
Weryfikacja, czy podmioty właściwie stosują SZNS;
Podejmowanie odpowiednich działań, w tym powiadamianie właściwych organów jeżeli podmiot nie stosuje właściwie swojego SZNS.

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów rozporządzenia EUTR przez podmioty objęte tym rozporządzeniem

W Rozdziale 9a ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2018r. poz. 2129) określono przepisy dotyczące stosowania administracyjnych kar pieniężnych za naruszenie przepisów rozporządzenia EUTR.

Produkty objęte rozporządzeniem EUTR
Rozporządzenie EUTR odnosi się nie tylko do drewna i produktów z drewna sprowadzanych do Unii Europejskiej ale również do drewna i produktów z drewna wyprodukowanych na terenie Unii Europejskiej i obejmuje takie grupy produktów jak:

Drewno (drewno surowe, opałowe, przetarte lub strugane, drewno kształtowane w sposób ciągły czy utwardzone w postaci płyt, bloków, podkłady kolejowe i tramwajowe);
Meble i dekoracje z materiałów drewnianych;
Wyroby stolarskie (np. płyty wiórowe, pilśniowe, sklejki) i drewniane budynki prefabrykowane;
Ścier z drewna i papier (np. tektura, artykuły papiernicze), które nie są zadrukowane treścią;
Opakowania (np. skrzynie, pudła, bębny palety z drewna), jeśli są sprzedawane jako osobny produkt (nie opakowane towary, ale puste opakowania sprzedawane jako towar).

W Załączniku do Rozporządzenia EUTR znajduje się wykaz rodzajów drewna i produktów z drewna, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie (sklasyfikowane w Nomenklaturze scalonej określonej w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87):

4401 Drewno opałowe w postaci kłód, szczap, gałęzi, wiązek chrustu lub w podobnych postaciach; drewno w postaci wiórów lub kawałków; trociny, drewno odpadowe i ścinki drewniane, nawet aglomerowane w kłody, brykiety, granulki lub w podobne formy
4403 Drewno surowe, nawet pozbawione kory lub bieli, lub zgrubnie obrobione
4406 Podkłady kolejowe lub tramwajowe, z drewna
4407 Drewno przetarte lub strugane wzdłużnie, skrawane warstwami lub okorowane, nawet strugane, szlifowane lub łączone stykowo, o grubości przekraczającej 6 mm
4408 Arkusze na forniry (włącznie z otrzymanymi przez cięcie drewna warstwowego), na sklejkę lub na podobne drewno warstwowe i inne drewno, przetarte wzdłużnie, skrawane warstwami lub okorowane, nawet strugane, szlifowane, łączone na długość lub łączone stykowo, o grubości nieprzekraczającej 6 mm
4409 Drewno (włącznie z klepkami i listwami na parkiet, niepołączonymi), kształtowane w sposób ciągły (z wypustem, rowkiem, ze ściętymi krawędziami, zaokrąglone, ze złączami w jaskółczy ogon i podobne) wzdłuż dowolnej krawędzi, końców lub powierzchni, nawet strugane, szlifowane lub łączone stykowo
4410 Płyta wiórowa, płyta o wiórach zorientowanych ("oriented strand board" OSB)
i podobna płyta (na przykład płyta płatkowa (płyta ze średniodużych wiórów "waferboard") z drewna lub pozostałych zdrewniałych materiałów, nawet aglomerowanych żywicami lub innymi organicznymi substancjami wiążącymi
4411 Płyta pilśniowa, z drewna lub pozostałych zdrewniałych materiałów, nawet związana za pomocą żywic lub innych substancji organicznych
4412 Sklejka, płyty fornirowane i podobne drewno warstwowe
4413 00 Drewno utwardzone w postaci bloków, płyt, desek lub kształtowników profilowanych
4414 00 Ramy do obrazów, fotografii, luster lub podobnych przedmiotów, drewniane
4415 Skrzynie, pudła, klatki, bębny i podobne opakowania, z drewna; bębny do kabli, z drewna; palety, palety skrzyniowe i pozostałe platformy załadunkowe, z drewna; nadstawki do palet płaskich, z drewna (Materiały, które nie są przeznaczone do pakowania, stosowane wyłącznie jako materiał do pakowania w celu wspierania, ochrony lub transportu innych produktów wprowadzanych na rynek)
4416 00 00 Beczki, baryłki, kadzie, cebry i pozostałe wyroby bednarskie oraz ich części, z drewna, włącznie z klepkami
4418 Wyroby stolarskie i ciesielskie dla budownictwa, z drewna, włącznie z drewnianymi płytami komórkowymi, połączonymi płytami parkietowymi, dachówkami i gontami
Ścier z drewna i papier określone w rozdziałach 47 i 48 Nomenklatury scalonej, z wyjątkiem produktów z bambusa i produktów z odzysku (makulatura i odpady)
9403 30, 9403 40, 9403 50 00, 9403 60 i 9403 90 30 meble drewniane
9406 00 20 Budynki prefabrykowane

SPRAWOZDANIA I PRZEGLĄDY EUTR

Przegląd z wdrażania i egzekwowania europejskiego rozporządzenia w sprawie drewna za 2020 r.

Komisja przygotowała przegląd za 2020 r. na podstawie powiązanych krajowych sprawozdań rocznych.

Sprawozdanie Polskiego organu właściwego za 2020 r. dotyczące wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna

Przegląd z wdrażania i egzekwowania europejskiego rozporządzenia w sprawie drewna za 2019 r.

Wraz ze zmianą art. 20 EUTR sprawozdawczość dwuletnia stała się coroczna i obejmuje rok kalendarzowy począwszy od 2019 r. Komisja przygotowała przegląd za 2019 r. na podstawie powiązanych krajowych sprawozdań rocznych.

Sprawozdanie Polskiego organu właściwego za 2019 r. dotyczące wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna

Dwuletnie sprawozdanie z wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna za lata 2017-2019

Komisja przygotowała przegląd za lata 2017-2019 na podstawie powiązanych krajowych sprawozdań rocznych.

Sprawozdanie Polskiego organu właściwego za lata 2017-2019 dotyczące wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna

Dwuletnie sprawozdanie z wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna za lata 2015-2017

Komisja przygotowała przegląd za lata 2015-2017 na podstawie powiązanych krajowych sprawozdań rocznych.

Sprawozdanie Polskiego organu właściwego za lata 2015-2017 dotyczące wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna

Dwuletnie sprawozdanie z wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna za lata 2013-2015

Komisja przygotowała przegląd za lata 2013-2015 na podstawie powiązanych krajowych sprawozdań rocznych.

Sprawozdanie Polskiego organu właściwego za lata 2013-2015 dotyczące wdrażania rozporządzenia UE w sprawie drewna (opracowane przez ówczesne Ministerstwo Środowiska)