O projekcie

W dniu 18.05.2016 r. pomiędzy Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zawarta została umowa o dofinansowanie projektu nr POIS.02.01.00-00-0002/16-00, pn.: „Wzmocnienie monitoringu wód w zakresie procedur zapewnienia i kontroli jakości pomiarów i ocen stanu wód powierzchniowych oraz infrastruktury badawczej, pomiarowej i informatycznej”. Realizacja projektu współfinansowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, Osi priorytetowej II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, działanie 2.1. Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska, typ projektu: 2.1.8 Wdrażanie metod obserwacji i zakupy sprzętu w celu usprawnienia systemu monitorowania środowiska.

• Projekt jest realizowany w okresie 22.09.2015 r. - 31.12.2020 r.
• Wartość projektu: 92 121 798,33 zł
• Dofinansowanie ze środków europejskich: 77 611 459,85 zł
• Beneficjent: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Cele projektu

Głównym celem planowanego przedsięwzięcia jest zapewnienie niezbędnych zdolności organizacyjnych i technicznych zapewniających jakość i kontrolę pomiarów w systemie monitoringu jakości wód w Polsce, zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/39/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r.

Przedstawiony cel główny zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych:

• zwiększenie możliwości techniczno-organizacyjnych sieci badawczo-pomiarowej poprzez zakup specjalistycznych urządzeń pomiarowych i badawczych zapewniających zwiększenie zakresu i poprawę jakości pomiarów realizowanych w ramach wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz nowej dyrektywy 2013/39/UE rozszerzającej listę substancji priorytetowych, jak również rozwój systemu gromadzenia i prezentacji danych o stanie wód, w tym poprzez wdrożenie nowych narzędzi informatycznych oraz doposażenie istniejącego systemu;
• ustalenie procedur zapewnienia i kontroli jakości pomiarów i ocen stanu wód powierzchniowych w zakresie: planowania i aktualizowania sieci  pomiarowych, wskaźników jakości dla ocen stanu ekologicznego i chemicznego, poziomów ufności ocen w przypadku jednolitych części wód powierzchniowych (jcwp) monitorowanych i niemonitorowanych oraz interkalibracji porównawczych analiz laboratoryjnych poszczególnych elementów jakości wód.

Planowane efekty

W wyniku realizacji projektu zostaną utworzone nowe stanowiska pomiarowe na potrzeby monitoringu stanu środowiska, w których skład wchodzić będzie sprzęt laboratoryjny, badawczy i informatyczny zakupiony w ramach projektu. Opracowanych zostanie szereg metodyk, procedur, wytycznych na potrzeby monitoringu stanu środowiska oraz podniesione zostaną kwalifikacje osób zajmujących się monitoringiem wód, w ramach ich udziału w warsztatach, badaniach biegłości, konferencjach w zakresie wdrażania nowych wymagań dotyczących monitoringu stanu wód. 17 jednostek organizacyjnych Inspekcji Ochrony Środowiska zostanie objętych wzmocnieniem monitoringu jakości środowiska.

Inwestycje

Przedsięwzięcie obejmuje zakup sprzętu laboratoryjnego, teleinformatycznego, opracowań metodyk, ekspertyz i szkoleń mających na celu podniesienie jakości przeprowadzanych badań, analiz i ocen wykonywanych w ramach monitoringu wód. Doposażenie pozwoli sprostać obowiązkowi zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości i wiarygodności wyników pomiarów i badań elementów jakości wód powierzchniowych dostarczanych przez Inspekcję.

Stan realizacji

W latach 2016-2020, zakupiony został nowoczesny sprzęt pomiarowy i badawczy za blisko 90 mln zł. Inspekcja Ochrony Środowiska otrzymały ok. 500 sztuk specjalistycznych urządzeń na potrzeby monitoringu wód. Przeprowadzono ponad 44 postępowań przetargowych i podpisano umowy z dostawcami sprzętu, a także wykonawcami opracowań i ekspertyz.

Wykaz zakupionego sprzętu:

• Spektrometry mas sprzężonych z plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP-MS)- 16 szt.
• Chromatografy gazowe z detekcją wychwytu elektronów - 14 szt.
• Chromatografy gazowe z tandemową spektrometrią mas (GC-MS/MS)- 16 szt.
• Mikroskopy stereoskopowe z wyposażeniem do dokumentacji badań- 6 szt.
• Zestawy do ekstrakcji fazy stałej (SPE)- 49 szt.
• Zestawy do równoległego zatężania próbek- 18 szt.
• Mikroskopy badawcze do pracy z kontrastem Normarskiego DIC z wyposażeniem do dokumentacji badań- 27 szt.
• Chromatografy cieczowe z tandemową spektrometrią mas (LC-MS/MS)- 6 szt.
• Wysokorozdzielcze chromatografy cieczowe z detekcją diodowa i fluorescencyjną (HPLC-DAD/FLD)- 11 szt.
• Mikroskopy odwrócone z wyposażeniem do dokumentacji badań - 16 szt.
• Komory Utermöhla- 35 szt.
• Sprzęt do poboru organizmów wodnych- 35 szt.
• Czerpacze hydrobiologiczne- 35 szt.
• Sondy wieloparametrowe - 36 szt.
• Spektrofotometry UV-Vis - 26 szt.
• Zestawy do wykonywania obserwacji hydromorfologicznych - 46 szt.
• Analizatory przepływowe i przepływowo-wstrzykowe - 33 szt.
• Systemy do debiologizacji i demineralizacji wody - 38 szt.
• Specjalistyczne samochody do badań terenowych - 38 szt.

Wykaz zrealizowanych opracowań i ekspertyz:

• „Aktualizacja metodyki monitoringu hydromorfologicznych elementów oceny stanu ekologicznego wód płynących wraz ze szkoleniami”,
• „Przewodnik metodyczny do monitoringu ichtiofauny w rzekach” oraz „Przewodnik metodyczny do monitoringu ichtiofauny w jeziorach”,
• „Opracowanie modułu do gromadzenia, weryfikacji i oceny wyników badań w monitoringu wód na potrzeby  rozwoju SI JWODA”,
• „Aktualizacja metodyk monitoringu i oceny stanu ekologicznego śródlądowych wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu wraz ze szkoleniami”,
• „Aktualizacja metod oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych na podstawie elementów fizykochemicznych”,
• „Weryfikacja metody oceny zoobentosu jeziornego wraz ze szkoleniami (LMI)”,
• „Opracowanie wytycznych do analiz chromatograficznych oraz przeprowadzenie interkalibracji porównawczych analiz laboratoryjnych chemicznych elementów jakości wód”,
• „Opracowanie aplikacji mobilnych do gromadzenia danych terenowych w ramach SI JWODA”,
• „Rozszerzenie SI JWODA o bazę OSADY”,
• „Weryfikacja reprezentatywności ppk w wodach przejściowych i przybrzeżnych monitoringu diagnostycznego, operacyjnego i badawczego”.
• „Opracowanie koncepcji rozszerzenia zakresu działania Krajowego Laboratorium Referencyjnego o problematykę monitoringu wód w zakresie elementów biologicznych”.
• „Opracowanie koncepcji rozszerzenia zakresu działania Krajowego Laboratorium Referencyjnego o problematykę monitoringu wód w zakresie wskaźników chemicznych”.
• „Określenie tła geochemicznego, obszarów emisji i dróg transportu zanieczyszczeń w wodach powierzchniowych”.
• „Badanie biegłości laboratoriów Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie monitoringu i klasyfikacji biologicznych elementów jakości wód powierzchniowych”.
• „Weryfikacja i uzupełnienie słowników SI JWoda, wraz samodzielnym opracowaniem danych na potrzeby realizacji zadania”.
• „Uzupełnienie Systemu Informatycznego JWoda o standardowe objętości komórek taksonów spotykanych w monitoringu fitoplankton”
• „Redakcja zaktualizowanych metodyk monitoringu biologicznych elementów oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych”
• „Opracowanie metodyk wyboru reprezentatywnych jcwp do monitorowania, a także zapewnienia jakości monitorowania oraz szacowania wiarygodności pomiarów fizycznych, chemicznych i biologicznych, a także niepewności ocen poszczególnych wskaźników oraz niepewności oceny stanu lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego”
• „Opracowanie portalu jakości wód powierzchniowych i aplikacji mobilnej”

Prezentacja podsumowanie realizacji wzmocnienie monitoringu wód