Europejska Agencja Środowiska dokonała oceny stanu wód w Europie w oparciu o przekazane przez państwa członkowskie UE zaktualizowane plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy.

Raport EEA

Raport European waters. Assessment of status and pressures 2018 jest dokumentem wspierającym prace Komisji Europejskiej nad ewaluacją Ramowej Dyrektywy Wodnej. Wykorzystane dane pochodzą z ok. 160 zaktualizowanych planów gospodarowania wodami, publikowanych przez państwa UE od końca 2015 r. Plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy są głównymi dokumentami planistycznymi, pełniącymi kluczową rolę w osiągnięciu priorytetowego celu Ramowej Dyrektywy Wodnej, jakim jest osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód w Europie. Aktualizacja planów gospodarowania wodami odbywa się cyklicznie co 6 lat. Aktualny raport EEA jest kontynuacją wydanego w 2012 r. raportu opierającego się o dane z wcześniejszych planów. Celem opracowania jest przedstawienie aktualnego stanu wód w Europie, oddziałujących presji oraz postępu w realizacji celów w latach 2010-2015.

Główne wnioski

Dane ze zaktualizowanych planów wskazują, że liczba i jakość danych istotnie wzrosła dzięki inwestycjom krajów. Wody powierzchniowe i podziemne monitorowane były w ciągu ostatnich 6 lat na ponad 130 tys. stanowisk. Przekazane w ostatnich planach dane o stanie i presjach dotyczą ponad 13 tys. jednolitych części wód podziemnych oraz 111 tys. jednolitych części wód powierzchniowych (z czego 80% to rzeki, 16% jeziora, a 4% wody przejściowe i przybrzeżne). W raporcie EEA podkreśla, że:

• stan wód podziemnych jest lepszy niż wód powierzchniowych,
• ok. 74% powierzchni wód podziemnych osiągnęło dobry stan chemiczny, a ok. 89% dobry stan ilościowy,
• ok. 40% wód powierzchniowych uzyskało dobry stan ekologiczny i chemiczny,
• nastąpiły niewielkie zmiany stanu większości jednolitych części wód między 2009 a 2015 r.,
• zauważalny jest postęp poczyniony przez kraje członkowskie w zakresie identyfikacji źródeł zanieczyszczeń wód, zarówno podziemnych jak i powierzchniowych,
• główne presje pogarszające stan wód powierzchniowych to: presje wywołane zmianami hydromorfologicznymi, źródła rozproszone (rolnictwo, depozycja atmosferyczna), źródła punktowe (zrzuty ścieków), pobór wody,
• główne presje wpływające na stan chemiczny wód podziemnych to: źródła rozproszone i punktowe, a na stan ilościowy: pobór wody.

Agencja zauważa, że kraje członkowskie poczyniły znaczne wysiłki w celu polepszenia jakości wody i hydromorfologii. Efekty niektórych wprowadzonych zmian były widoczne od razu, a na skutki innych działań należy dłużej poczekać.

Agencja podkreśla znaczenie Ramowej Dyrektywy Wodnej i planów dla poprawy stanu wód oraz dostępu do informacji. Jednocześnie zwraca uwagę, że kwestie stanu i ochrony wód powinny być uwzględniane w różnych obszarach działań, a nie tylko w tzw. polityce wodnej. Zarządzanie wodami w ekologicznej gospodarce oznacza wykorzystanie wód w każdym sektorze w sposób zrównoważony oraz zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości wody ekosystemom. Wskazane jest wprowadzanie bardziej zintegrowanego podejścia, uwzględniającego znaczenie ekosystemów oraz rolę sektorów gospodarki i społeczeństwa.

Wizualizacja danych

W raporcie zawarto najważniejsze wnioski. Bardziej szczegółowe informacje przedstawiono za pomocą narzędzia do wizualizacji danych WISE-Freshwater WFD. Wyniki zostały zaprezentowane w postaci interaktywnych tabel, wykresów i map na poziomie Unii, poszczególnych państw członkowskich oraz dorzeczy.