To jedno z pytań, na które Europejska Agencja Środowiska odpowiada w najnowszym raporcie TERM, prezentującym relacje między transportem a środowiskiem w UE. W tegorocznej edycji szczególną uwagę poświęcono analizie transportu miejskiego.
Coroczny raport TERM pozwala na ocenę postępów w integracji polityki transportowej oraz polityki ochrony środowiska w UE i w realizacji celów zapisanych w tzw. Białej Księdze KE z 2011 r. oraz odpowiednich aktach prawnych. Ocena ta, zawarta w pierwszej części raportu, dokonywana jest poprzez zestaw wskaźników.
Ogólnie, w raporcie, stwierdzono nieznaczny spadek emisji gazów cieplarnianych z transportu, wskazując jednakże na konieczność dalszego jej ograniczania. Zaobserwowano niewielki spadek podróży w transporcie samochodowym oraz dość istotny wzrost popytu na podróże lotnicze. Odnosząc się do całkiem satysfakcjonującej efektywności emisyjnej nowych samochodów, zauważono, że wyniki pomiarów emisji w warunkach testowych mogą odbiegać od emisji rzeczywistych generowanych w normalnym użytkowaniu, stąd konieczne jest wprowadzenie nowych standardów. Zauważono także, że wykorzystanie energii odnawialnej w transporcie nie rośnie w oczekiwanym tempie.
Druga część raportu TERM poświęcona jest wybranemu zagadnieniu – w tegorocznej edycji skoncentrowano się na analizie transportu w miastach. Celem było m.in. zaprezentowanie roli transportu miejskiego w procesie zarządzania uwzględniającym wpływ na środowisko, w tym kwestii związanych z koniecznym przejściem z transportu opartego o samochody na transport niezmotoryzowany (podróże piesze i rowerowe) i publiczny. Analiza uwzględnia transport osób, jak i towarów, odnosi się m.in. do kwestii jakości życia w miastach, oddziaływania społecznego, rozwoju ekonomicznego obszarów miejskich, a także sposobów minimalizowania niekorzystnego dla środowiska i zdrowia człowieka wpływu transportu (np. poprzez wdrażanie niskoemisyjnych technologii, efektywne planowanie przestrzenne w celu ograniczenia konieczności podróży, opłaty za wjazd do centrum). W tej części raportu zaprezentowano przykłady kreowania miejskiej polityki transportowej oraz przedstawiono interesujące wskaźniki, jak np. Copenhagenize Index oceniający miasta pod względem przyjazności rowerom. W raporcie stwierdzono, że podejmowane przez miasta działania na rzecz zrównoważonego transportu przynoszą pozytywne rezultaty. Jakość życia mogłyby poprawić m.in. tzw. plany zrównoważonej mobilności w miastach – SUMPs. W analizie transportu ładunków wskazano przede wszystkim na konieczność poprawy logistyki i zwiększenia udziału nisko/nie-emisyjnych środków transportu. Zauważono, że większe poparcie społeczne miałyby inicjatywy UE odnoszące się nie tylko do kwestii oddziaływania na środowisko, ale też do tworzenia lepszej jakości życia.
W opiniowaniu wersji roboczej raportu uczestniczyli polscy eksperci – m.in. krajowe centrum referencyjne EIONET ds. transportu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (obecnie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju).
