1 kwietnia zakończono 3 edycję globalnej operacji "30 dni dla morza". Od 1 do 30 marca 2021 r. 300 agencji z 67 krajów zjednoczyło siły w walce z zanieczyszczaniem mórz. Za koordynację europejskiej części operacji w ramach działania EMPACT dotyczącego przestępstw przeciwko środowisku odpowiadały Europol i Frontex. Za globalną koordynację działań odpowiadał INTERPOL. Dzięki przeprowadzonym działaniom zidentyfikowano wiele przestępstw, od nielegalnego zrzutu po handel odpadami.
W Polsce w operację zaangażowane były następujące służby: Komenda Główna Policji, Departament Gospodarki Morskiej Ministerstwa Infrastruktury (Urzędy Morskie), Ministerstwo Finansów (Krajowa Administracja Skarbowa), Straż Graniczna, Inspekcja Ochrony Środowiska oraz Inspekcja Transportu Drogowego. W ramach ustanowionego Krajowego Punktu Kontaktowego za koordynację działań krajowych odpowiedzialne było Biuro Kryminalne Komendy Głównej Policji. W trakcie prowadzenia operacji należy podkreślić zaangażowanie i współpracę wszystkich instytucji, które są odpowiedzialne za zwalczanie przestępczości środowiskowej.
Dzięki działaniom Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska przeprowadzono:
- 144 kontrole pojazdów, wykryto 3 nielegalne transgraniczne transporty odpadów
- 37 kontroli firm i podmiotów, wykryto 4 nielegalne składowiska odpadów
- 35 kontroli gminnych oczyszczalni ścieków, wykryto 8 przypadków zanieczyszczeń rzek ściekami
Sumarycznie. służby w trakcie trwania fazy operacyjnej w kraju przeprowadziły:
- 51 kontroli na morzu pod kątem zanieczyszczeń pochodzących ze statków i instalacji morskich;
- 1750 kontroli rzek i terenów przybrzeżnych pod kątem ujawnienia zanieczyszczeń wód lądowych i rzek mogących wpływać na środowisko morskie;
- ponad 2430 kontroli pojazdów ciężarowych na drogach dojazdowych do portów i miejsc przeładunkowych pod kątem nielegalnego transgranicznego przemieszczania odpadów (TPO) z wykorzystaniem portów morskich
W wyniku przeprowadzonych operacji służb stwierdzono łącznie 18 nieprawidłowości, w tym 10 przypadków zanieczyszczenia rzek i terenów przybrzeżnych oraz 8 przypadków nielegalnego TPO (4 przypadki nielegalnego TPO z wykorzystaniem portów morskich).
W skali globalnej, w marcu 2021 r. łącznie wykryto 1 600 przestępstw związanych z zanieczyszczaniem morza i przeprowadzono:
- 34 000 inspekcji na morzu i wodach śródlądowych, obszarach przybrzeżnych i portach;
- 500 nielegalnych aktów zanieczyszczenia popełnionych na morzu, w tym zrzutów ropy naftowej, nielegalnego rozbijania statków i emisji siarki ze statków;
- 1000 przestępstw związanych z zanieczyszczeniami na obszarach przybrzeżnych i rzekach, w tym nielegalne zrzuty zanieczyszczeń;
- 130 przypadków przemytu odpadów przez porty.
Dzięki szerokiej gamie baz danych i możliwościach analitycznych INTERPOL-u, kraje mogły połączyć przestępstwa środowiskowe z innymi przestępstwami, takimi jak oszustwa, korupcja, uchylanie się od płacenia podatków, pranie pieniędzy, piractwo i nielegalne połowy.
Z powodu pandemii i zaangażowania służb, które na co dzień są związane z egzekwowaniem prawa, w walkę z pandemią, przestępcy szybko wykorzystali mnożące się słabe punkty w różnych obszarach przestępczości, w tym przestępczości środowiskowej. Inspekcje ujawniły typowe formy przestępstw związanych z zanieczyszczeniem morza, od zrzutów statków po handel odpadami drogą morską, ale także trendy przestępcze, które narastały w czasie pandemii. Rosnące trendy obejmowały przedmioty jednorazowego użytku związane z COVID-19, takie jak maski i rękawiczki. Zidentyfikowano również 13 przypadków, dotyczących nieprawidłowego gospodarowania odpadami medycznymi, wykrytymi w wyniku różnych operacji.
Ujawniono dużą sieć przestępczą przemycającą odpady z tworzyw sztucznych między Europą a Azją, co zainicjowało współpracę między władzami z obu regionów. Do tej pory aresztowano 22 podejrzanych i uniemożliwiono nielegalny transport tysięcy ton odpadów do Azji. Jest wysoce prawdopodobne, że odpady prawdopodobnie zostałyby tam zrzucone, zanieczyszczając glebę i generując znaczne odpady morskie. Kilka krajów z Europy, Azji i Afryki zgłosiło nielegalne transporty zanieczyszczonych lub zmieszanych odpadów metalowych fałszywie zadeklarowanych jako złom metalowy. W jednym przypadku włoska straż przybrzeżna przechwyciła i zapobiegła załadowaniu aż 11 000 ton metalowych skrawków zmieszanych z tworzywem sztucznym, gumą, olejem mineralnym i innymi zanieczyszczeniami na masowce zmierzające do Turcji. Wykryto również przypadki nielegalnego przemieszczania odpadów z Europy, które zgłosiły m.in. Namibia, Filipiny i Chorwacja.
Finalnie od 1 do 30 marca 2021 r. 300 agencji z 67 krajów połączyło siły w walce z zanieczyszczaniem mórz podczas trzeciej globalnej operacji 30 dni na morzu. W gronie państw znajduje się 17 państw członkowskich UE: Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Łotwa, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Szwecja oraz 50 krajów spoza Unii Europejskiej.