Zapraszamy na nową stronę Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska
www.gov.pl/web/gios

Banner z napisem Badania Odry

Zgodnie z prawem krajowym i UE, zarówno badania, jak  i ocena jakości środowiska morskiego prowadzone są w sposób ciągły. Dotychczas przeprowadzone analizy substancji szkodliwych z grupy WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne) i arsenu, nie potwierdzają wystąpienia katastrofy ekologicznej.

Na podstawie prawa krajowego i UE oraz zgodnie z Państwowym Programem Monitoringu Środowiska (PPMŚ), Główny Inspektorat Ochrony Środowiska wykonuje badania benzo(a)pirenu (uznanego za silnie rakotwórczy) oraz innych składowych WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne): benzo(b)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu, benzo(g,h,i)perylenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu jak również fluorantenu oraz antracenu tj. substancji czynnych paliw. 

Badania benzo(a)pirenu w wodzie morskiej w wodach przejściowych i przybrzeżnych są wykonywane od 2011 roku w ramach PPMŚ, natomiast w organizmach (w skorupiakach, małżach lub rybach) monitoring rozpoczął się w latach 2016-2017. Ponadto od 2012 roku substancje z grupy WWA są badane w małżach z rejonu Sopotu – Klifu Orłowskiego. Badania w rybach w ramach PMŚ są prowadzone od 2014 roku (między innymi w rybach z Łowiska Władysławowskiego, Łowiska Kołobrzesko-Darłowskiego), od roku 2016 w rybach z Basenu Gdańskiego, a w latach 2014-2015 były prowadzone w rybach z Zatoki Gdańskiej. Poza wyżej wymienionymi badaniami w organizmach zwierząt, od 2014 roku badania w wodach otwartego morza są wykonywane w stratyfikowanym osadzie pobieranym z Głębi Gdańskiej z miejsca o głębokości około 108m. 

Ze wszystkich składowych WWA tylko wartości stężenia benzo(a)pirenu w wodzie wykazują przekroczenia w każdej jednolitej części wód przejściowych i przybrzeżnych, nie tylko w tych częściach, które znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie zatopionych wraków. Wobec powyższego, obserwowanych przekroczeń stężenia benzo(a)pirenu w wodach przejściowych i przybrzeżnych nie można powiązać z potencjalnym uwalnianiem związków z paliwa z zatopionych wraków, gdyż występują one na całym polskim wybrzeżu i są wynikiem głównie depozycji zanieczyszczeń z powietrza. Dane o depozycji atmosferycznej znajdują się na portalu jakości powietrza GIOŚ pod adresami: aktualne http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current, z lat poprzednich http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/archives. Oceny stanu wód przejściowych i przybrzeżnych, w których są uwzględniane dane benzo(a)pirenu i pozostałych wyżej wymienionych związków, są dostępne na stronie GIOŚ pod adresem http://www.gios.gov.pl/pl/stan-srodowiska/monitoring-wod, w zakładce Wody przejściowe i przybrzeżne w ramce „Raporty”

Badania w ramach PMŚ są wykonywane w pewnym oddaleniu od wraków statków Franken oraz Stuttgart, co wynika bezpośrednio z zasad zachowania bezpieczeństwa w prowadzeniu badań środowiska morskiego. Rejon pobierania małży (omułek) w okolicy Sopotu – Klifu Orłowskiego znajduje się w niedalekiej odległości od wraku statku Stuttgart. Natomiast lokalizacja badań wody w Zatoce Gdańskiej wewnętrznej znajduje się w pewnej odległości od wraku statku Franken. Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań substancji szkodliwych z grupy WWA nie możemy na chwilę obecną potwierdzić wystąpienia katastrofy ekologicznej. Wskazują na to także badania przeprowadzone w bliższym sąsiedztwie wraków, zarówno Franken jak i Stutgart, wykonane przez Instytut Morski w Gdańsku oraz fundację MARE – w ich trakcie stwierdzono, że paliwo jakie wyciekło z wraku Franken, zostało przykryte cienką warstwą osadu. 

Od roku 2011 Inspekcja Ochrony Środowiska prowadzi także badania stężenia arsenu w wodach przejściowych i przybrzeżnych. Zwrócić tutaj należy uwagę, że bojowe środki trujące w środowisku wodnym ulegają hydrolizie i podlegają przemianom w inne związki zawierające arsen. Mając powyższe na uwadze, rekomendowaną formą do badania jest arsen ogólny, to jest forma, jaka jest badana w wodach przejściowych i przybrzeżnych. Należy zauważyć, że w całej historii badań arsenu w wodach przejściowych i przybrzeżnych nie zanotowano przekroczenia wartości granicznej dla granicy klasy dobry/poniżej dobrego, wskazanej w kolejnych rozporządzeniach ‘w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych’.

Początek strony

Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.