Ważnym zadaniem Inspekcji Ochrony Środowiska jest walka z „szarą strefą” w gospodarce odpadami, szczególnie w systemie recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Inspekcja Ochrony Środowiska (IOŚ) już od ponad 10 lat ujawnia szereg naruszeń. „Szara strefa” w tym zakresie to przede wszystkim nielegalny demontaż wyeksploatowanych pojazdów tzw. wraków, w celu sprzedaży części zamiennych czy odpadów. Inspekcja wykryła już ponad tysiąc miejsc, gdzie prowadzono ten nielegalny proceder.

Inspekcja informuje wszystkich nabywców części zamiennych do pojazdów!

W miejscach nielegalnego demontażu pozyskiwane są części do ponownego użycia, zazwyczaj bez fachowej weryfikacji ich sprawności. W przypadku użycia takiej części w pojeździe może powodować to zagrożenie w ruchu drogowym. Ponadto w takich miejscach oferowane są również do sprzedaży (często nielegalnej) przedmioty wyposażenia i części, określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów, których ponowne użycie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na środowisko.^[1]

Wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska (WIOŚ) działając w terenie, są tymi którzy bezpośrednio przeciwdziałają istnieniu „szarej strefy”, poprzez niezapowiedziane kontrole i stosowanie odpowiednich sankcji. WIOŚ wspierany jest często przez Policję, zwłaszcza w przypadku zgłoszeń o miejscach nielegalnej rozbiórki pojazdów, tzw. dziupli.

Konsekwencją ujawnienia w trakcie kontroli nielegalnego demontażu pojazdów jest przede wszystkim wymierzenie przez WIOŚ kary pieniężnej (na podstawie art. 53a ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji), której wysokość wynosi od 10 do 300 tysięcy złotych. Corocznie Inspekcja wymierza takie kary dla kilkudziesięciu podmiotów.

Przykładem takich działań są kontrole Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, który od początku tego roku prowadził kilkanaście spraw dotyczących nielegalnego demontażu pojazdów. Jedna z nich, zakończona wymierzeniem kar w łącznej wysokości 125 tys. zł. w powiecie bytowskim. Ukarani zostali przedsiębiorca prowadzący komis samochodowy oraz dzierżawca niebędący przedsiębiorcą, kara dotyczyła nielegalnych praktyk na kilku sąsiadujących ze sobą działkach użytkowanych, na których oprócz poukładanych, pogrupowanych używanych części, udokumentowano ok. 200 częściowo zdemontowanych pojazdów oraz odpady pochodzące z demontażu pojazdów. Żaden z wraków nie posiadał silnika, akumulatora ani innych elementów układu napędowego.

^[1] Dz. U. Nr 201, poz. 1666) np. pióra wycieraczek szyb. Stosowanie w pojeździe takich przedmiotów wyposażenia i części jest zakazane zgodnie z art. 66 ust. 4 pkt 1a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137, z późn. zm..