Pojazdy wycofane z eksploatacji

Informacje ogólne

Zasady postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji określa ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 803, z późn. zm.) oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie.

W Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska zadania wynikające z ww. ustawy realizuje Wydział Odpadów Poużytkowych w Departamencie Kontroli Gospodarowania Odpadami.

Obowiązek uzyskania wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami prowadzonego przez marszałka województwa

W dniu 24 stycznia 2018 r. Minister Środowiska ogłosił w Monitorze Polskim komunikat, iż dniem utworzenia rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, o którym mowa w art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2018 r. poz. 21, z późn. zm.) jest dzień 24 stycznia 2018 r.

Stosownie do art. 234 ust. 11 ww. ustawy o odpadach przepisy art. 13 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ww. ustawy o odpadach, stanowiące o obowiązku wprowadzających pojazdy w zakresie składania Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska zawiadomień o podjęciu działalności w zakresie produkcji, importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia pojazdów, zawiadomień o zmianie danych oraz zawiadomień o zakończeniu ww. działalności, miały zastosowanie wyłącznie do czasu utworzenia ww. rejestru. Powyższe oznacza, że od dnia 24 stycznia 2018 r. Główny Inspektor Ochrony Środowiska zakończył przyjmowanie ww. zawiadomień od wprowadzających pojazdy.

Od dnia 24 stycznia 2018 r. wprowadzający pojazdy są natomiast objęci obowiązkiem złożenia do marszałka województwa wniosku o wpis do ww. rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Do wniosku o wpis do rejestru dołącza się umowy z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu zawarte w postaci elektronicznej albo kopie tych umów zawartych w postaci papierowej. Wzór formularza wniosku można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie wzorów formularza rejestrowego, formularza aktualizacyjnego i formularza o wykreśleniu z rejestru (Dz. U. poz. 2458) lub na stronie internetowej https://www.bdo.mos.gov.pl/.

Wszelkich dodatkowych informacji dotyczących rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, o którym mowa w art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, udziela marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę przedsiębiorcy.

Informacja w sprawie zmiany przepisów dotyczących zapewnienia sieci zbierania pojazdów od 1 stycznia 2016 r.

Zmiana definicji wprowadzającego pojazd

Zgodnie ze zmienionym art. 3 pkt 14 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji od dnia 1 stycznia 2016 r. przez wprowadzającego pojazd rozumie się przedsiębiorcę będącego producentem pojazdu lub przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu.

Przedsiębiorcy, którzy złożyli do GIOŚ zawiadomienie o podjęciu działalności w zakresie wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu pojazdów (byli wprowadzającymi pojazdy w rozumieniu przepisów obowiązujących do końca 2015 r.), a w myśl nowych przepisów nie są wprowadzającymi pojazdy, gdyż nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu pojazdów, proszeni są o złożenie do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska informacji, iż od dnia 01.01.2016 r. nie są wprowadzającymi pojazdy w rozumieniu znowelizowanych przepisów ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, gdyż brak takiego zawiadomienia zostanie potraktowany jako spełnianie nadal przez dany podmiot znowelizowanej definicji wprowadzającego pojazd obowiązanego do tworzenia sieci zbierania pojazdów.

Stanowisko Ministerstwa Środowiska w zakresie definicji wprowadzającego pojazd

Zapewnienie sieci zbierania pojazdów

Sieć od dnia 01.01.2016 r.

Od dnia 1 stycznia 2016 r. obowiązek zapewnienia sieci dotyczy wszystkich wprowadzających pojazdy w rozumieniu definicji zawartej w art. 3 pkt 14 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Wprowadzający powyżej 1000 pojazdów
Wprowadzający nie więcej niż 1000 pojazdów

Wprowadzający pojazd jest obowiązany zapewnić sieć zbierania pojazdów, obejmującą terytorium kraju w taki sposób, aby w każdym województwie były prowadzone co najmniej trzy stacje demontażu lub punkty zbierania pojazdów, w tym co najmniej jedna stacja demontażu, położone w różnych miejscowościach, zapewniające właścicielowi pojazdu możliwość oddania pojazdu wycofanego z eksploatacji.

Wprowadzający pojazd zapewnia sieć wyłącznie przez własne stacje demontażu i punkty zbierania pojazdów lub na podstawie umów z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu.

Należy wyjaśnić, że wprowadzający pojazd, może zapewnić sieć zbierania pojazdów w każdym województwie poprzez umowy:

z przedsiębiorcami prowadzącymi trzy stacje demontażu na podstawie posiadanych przez nich decyzji na prowadzenie tych stacji demontażu;
z przedsiębiorcami prowadzącymi dwie stacje demontażu na podstawie posiadanych przez nich decyzji na prowadzenie tych stacji demontażu, w tym jednak przypadku co najmniej jeden z tych przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu musi mieć umowę z prowadzącym punkt zbierania pojazdów zawartą na podstawie art. 34 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji i prowadzić punkt zbierania pojazdów, tak aby sieć taka obejmowała dwie stacje demontażu i jeden punkt zbierania;
z jednym przedsiębiorcą prowadzącym jedną stację demontażu na podstawie posiadanej przez niego decyzji na prowadzenie tej stacji demontażu, który to przedsiębiorca w takim przypadku musi mieć umowę z przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami prowadzącymi co najmniej dwa punkty zbierania pojazdów zawartą na podstawie art. 34 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, tak aby sieć taka obejmowała jedną stację demontażu i dwa punkty zbierania.

Sieć zbierania pojazdów tworzona na podstawie umów z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu może być uzupełniona przez wprowadzającego pojazd o stacje demontażu i punkty zbierania pojazdów, które przedsiębiorca ten prowadzi na podstawie posiadanych przez siebie decyzji administracyjnych.

Wprowadzający pojazd, który wprowadza na terytorium kraju nie więcej niż 1000 pojazdów w ciągu roku kalendarzowego, jest obowiązany zapewnić sieć obejmującą co najmniej trzy stacje demontażu lub punkty zbierania pojazdów, w tym co najmniej jedną stację demontażu, położone w różnych miejscowościach na terytorium kraju.

Wprowadzający pojazd zapewnia sieć wyłącznie przez własne stacje demontażu i punkty zbierania pojazdów lub na podstawie umów z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu.

Należy wyjaśnić, że wprowadzający pojazd, który wprowadza na terytorium kraju nie więcej niż 1000 pojazdów w ciągu roku kalendarzowego, może zapewnić sieć zbierania pojazdów na terytorium kraju poprzez umowy:

z przedsiębiorcami prowadzącymi trzy stacje demontażu na podstawie posiadanych przez nich decyzji na prowadzenie tych stacji demontażu;
z przedsiębiorcami prowadzącymi dwie stacje demontażu na podstawie posiadanych przez nich decyzji na prowadzenie tych stacji demontażu, w tym jednak przypadku co najmniej jeden z tych przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu musi mieć umowę z prowadzącym punkt zbierania pojazdów zawartą na podstawie art. 34 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji i prowadzić punkt zbierania pojazdów, tak aby sieć taka obejmowała dwie stacje demontażu i jeden punkt zbierania;
z jednym przedsiębiorcą prowadzącym jedną stację demontażu na podstawie posiadanej przez niego decyzji na prowadzenie tej stacji demontażu, który to przedsiębiorca w takim przypadku musi mieć umowę z przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami prowadzącymi co najmniej dwa punkty zbierania pojazdów zawartą na podstawie art. 34 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, tak aby sieć taka obejmowała jedną stację demontażu i dwa punkty zbierania.

Wprowadzający pojazd zapewniający sieć na podstawie umów z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu jest obowiązany do ich zawarcia w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Umowy określają w szczególności warunki:

przyjmowania pojazdów wycofanych z eksploatacji przez stację demontażu;
finansowania przez wprowadzającego pojazd kosztów gospodarowania odpadami pochodzącymi z pojazdów wycofanych z eksploatacji, w szczególności z pojazdów wycofanych z eksploatacji nieposiadających wartości rynkowej lub o wartości rynkowej ujemnej, w sposób zapewniający osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu, uwzględniając liczbę pojazdów wprowadzonych na terytorium kraju przez danego wprowadzającego pojazd.

Stanowisko Ministerstwa Środowiska w zakresie zawierania przez wprowadzających pojazdy umów z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu

Umowy z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu, zawarte przed dniem 01.01.2016 r., na tworzenie sieci zbierania pojazdów przez wprowadzających pojazdy wydających kartę pojazdu, o której mowa w art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, które nie spełniają ww. wymagań, zachowują ważność na czas, na jaki zostały zawarte, nie dłużej jednak niż do 31.12.2016 r.

Uwaga na zawieranie umów dot. zapewnienia sieci zbierania pojazdów niezgodnie z przepisami ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Zgodnie z przepisami ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji stronami umów dot. zapewnienia sieci zbierania pojazdów mogą być wyłącznie wprowadzający pojazd i przedsiębiorcy prowadzący stacje demontażu. W związku z tym umowy zawarte z podmiotami nie posiadającymi statusu przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu (nawet jeśli te podmioty zawarły odrębne umowy z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu) nie będą spełniać wymagań ww. ustawy. Konsekwencją niezapewnienia sieci w danym roku (a będzie to miało miejsce również w przypadku zawarcia umów niespełniających wymagań ww. ustawy) będzie dla wprowadzającego pojazd obowiązek obliczenia opłaty za brak sieci za dany rok (bez wezwania ze strony GIOŚ) i uiszczenia jej na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rozliczenie obowiązku zapewnienia sieci

Rozliczenie obowiązku zapewnienia sieci w 2016 r. – na podstawie stanowiska Ministerstwa Środowiska

Wprowadzający pojazdy są zobowiązani (od dnia 1 stycznia 2016 r.) do zapewnienia sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Jednak rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie wysokości opłaty za brak sieci zbierania pojazdów (Dz. U. poz. 2085), które stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 14 ust. 6 tej ustawy, obowiązuje od dnia 1 stycznia 2017 r., w związku z czym pierwszym rozliczanym okresem będzie rok 2017.
Ponieważ obliczenie opłaty za brak sieci zbierania pojazdów następuje na koniec roku kalendarzowego, jeżeli wprowadzający nie zapewnił sieci w roku 2016, nie ma możliwości obliczenia opłaty za jej brak, zgodnie ze wzorami zawartymi w załączniku do ww. ustawy, a co za tym idzie, nie będzie miał obowiązku uiszczenia tej opłaty za 2016 r.
W związku z tym, że wprowadzający nie są obowiązani do uiszczenia opłaty za rok 2016, nie składają również rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty za brak sieci za ten rok.

Rozliczenie obowiązku zapewnienia sieci

Rozliczenie obowiązku zapewnienia sieci w 2017 r. i 2018 r.

Zgodnie z art. 237aa ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2018 r. poz. 21), który wszedł w życie w dniu 6 stycznia 2018 r., wprowadzający pojazdy obowiązani przed dniem wejścia w życie ww. ustawy o odpadach do sporządzania i składania sprawozdań - na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji - sporządzają i składają je, za rok 2017 i za rok 2018, stosując przepisy dotychczasowe, z tym że ten, kto wbrew obowiązkowi, nie sporządza i nie przekazuje tych zbiorczych zestawień danych lub sprawozdań lub wykonuje ten obowiązek nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym, podlega karze grzywny, o której mowa w art. 180a ww. ustawy o odpadach.
Oznacza to, że zastosowanie będzie miał wzór sprawozdania określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 sierpnia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty za brak sieci zbierania pojazdów (Dz.U. Nr 162, poz. 1009). Sprawozdanie należy złożyć w terminie do dnia 15 marca roku następującego po roku, którego opłata dotyczy.
wzór sprawozdania
W związku z tym, że wzór sprawozdania zawarty w ww. rozporządzeniu zawiera częściowo nieobowiązujące informacje (dotyczące obowiązku zapewnienia sieci w kształcie obowiązującym do końca 2015 r.), prosimy o wypełnienie sprawozdania jedynie w zakresie następujących rubryk:
- Rok sprawozdania
- Nazwa albo imię i nazwisko
- Adres siedziby albo adres miejsca zamieszkania
- Nr NIP
- Nr REGON
- Telefon/fax/e-mail
- Liczba pojazdów wprowadzonych w danym roku kalendarzowym na terytorium kraju (szt.)
- Liczba dni w roku kalendarzowym, w których nie zapewniono sieci
- Wysokość należnej opłaty (zł)
- Wysokość wpłaconej opłaty (zł)
Należy też wyjaśnić, iż wprowadzający pojazd, który nie zapewnił sieci w roku kalendarzowym, jest obowiązany bez wezwania do obliczenia i uiszczenia opłaty za brak sieci. Obowiązek obliczenia opłaty za brak sieci powstaje na koniec roku kalendarzowego. Wprowadzający pojazd jest zwolniony z opłaty za brak sieci, jeżeli nie zapewnił sieci przez okres nie dłuższy niż 21 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Wysokość opłaty za brak sieci oblicza się według wzorów określonych w załączniku do ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Do obliczenia opłaty mają zastosowanie: opłata stała za brak sieci (12 000 zł) oraz stawka opłaty za brak sieci (12 zł) określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie wysokości opłaty za brak sieci zbierania pojazdów (Dz.U. z 2016 r. poz. 2085).
wzory do obliczenia opłaty za brak sieci
rozporządzenie MŚ w sprawie wysokości opłaty za brak sieci zbierania pojazdów
Opłatę za brak sieci za 2017 r. należy wpłacić do dnia 31 marca 2018 r., zaś opłatę za brak sieci za 2018 r. należy wpłacić do dnia 31 marca 2019 r., na podany poniżej rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:
38 1130 1062 0000 0109 9520 0015
UWAGA! W sprawozdaniu nie należy podawać kwot finansowania przekazanych na rzecz stacji demontażu, wynikających z umów dotyczących zapewnienia sieci, ale wyłącznie wysokość zobowiązania z tytułu opłaty za brak sieci, o którym mowa w art. 14 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, w zależności od skali zapewnienia sieci zbierania pojazdów. Podanie w sprawozdaniu określonej kwoty wskazuje, iż wprowadzający pojazdy powinien tą kwotę wpłacić na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do dnia 31 marca roku następującego po roku, którego opłata dotyczy.

Konta

Rachunki bankowe dla wpłat opłat wynikających z ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji:

65 1130 1062 0000 0109 9520 0014 dla opłat za wprowadzanie pojazdów na terytorium kraju, wynikających z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji
38 1130 1062 0000 0109 9520 0015 dla opłat w przypadku niespełnienia obowiązku zapewnienia sieci zbierania pojazdów, wynikających z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji
11 1130 1062 0000 0109 9520 0016 dla wpłat z tytułu wydanych decyzji przez GIOŚ, wynikających z art. 17 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji