|
12.
|
Intensywność obradzania i jakość nasion sosny na terenach leśnych w kraju
Władysław Kantorowicz
Do badań monitoringowych nad wydajnością i jakością nasion sosny posłużyły próbki zebrane jesienią 2014 r. w 96 nadleśnictwach. Każda próbka zawierała około 1 kg szyszek zebranych z co najmniej 8 drzew. Łuszczenie szyszek i badanie jakości nasion prowadzono w laboratorium Zakładu Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych IBL.
Prognoza na sezon 2014/2015 przewidywała stosunkowo dobry urodzaj sosny wynoszący 39%, o 3% wyższy od średniego z dziesięciolecia 2001-2010 i o 12% wyższego od średniego z lat 1951-2010 (Kantorowicz, 2014). Średnia wydajność nasion z szyszek wyniosła 1,56%, czyli nieznacznie lepiej, niż średnia przyjęta dla sosny (1,5%) (Kantorowicz, 2015). Bardzo wysoką wydajność miały szyszki sosny z terenu RDLP Poznań i Wrocław - średnio ponad 2%, a rekordową osiągnęła próbka szyszek z Nadleśnictwa Karczma Borowa - 2,71%. Z kolei bardzo niską wydajność miały próbki szyszek z terenu RDLP Kraków, Lublin, Radom i Białystok (od 1,12 do 1,21%). Najniższą wydajnością charakteryzowały się szyszki z Nadleśnictw Zwierzyniec i Dąbrowa Tarnowska (0,62% i 0,70%).
Masa jednej szyszki wynosiła średnio 6,25 g, natomiast przeciętna liczba pełnych nasion w jednej szyszce wahała się w próbkach pochodzących z różnych nadleśnictw od 5 do 32, średnio w Polsce około. 16.
Masa 1000 sztuk nasion wynosiła od 4,29 g do 7,89 g, średnio 6,05 g. Zdolność kiełkowania wszystkich próbek była wysoka i wyniosła przeciętnie blisko 98%, a energia kiełkowania prawie 97%, i wartości te nie różniły się zbytnio w poszczególnych regionalnych dyrekcjach. Gorsze natomiast okazały się te wartości po przeprowadzeniu testu postarzania. W nasionach pochodzących z nadleśnictw: Smardzewice, Katowice, Kaliska oraz Turawa, żywotność nasion obniżyła się do II klasy. Niższa była zarówno zdolność kiełkowania, jak i energia kiełkowania. Stwarza to groźbę, że nasiona zebrane w sezonie 2014/2015, szczególnie z rejonów ww. nadleśnictw, mogą tracić żywotność na etapie przechowywania.
Rok 2014 był drugim z rzędu rokiem dobrego urodzaju. Dobra była zarówno wydajność, jak też żywotność nasion. Trafiały się jednak próbki, których odporność na test postarzania była słaba i ich żywotność obniżyła się po poddaniu ich jego stresowym warunkom.
|
