Wstęp

Program monitoringu lasów w 2017 roku

I.

Monitoring lasów na stałych powierzchniach obserwacyjnych I rzędu

1.

Ocena poziomu uszkodzenia monitorowanych gatunków drzew

2.

Ocena symptomów i przyczyn uszkodzeń drzew

3.

Wpływ warunków pogodowych na zdrowotność drzewostanów
Jadwiga Małachowska

      W 2017 r. średnia suma opadów w kraju w okresie od 1 marca do 31 lipca, wyliczona na podstawie wyników z 22 stacji synoptycznych IMGW stanowiła najwyższą wartość w pięcioleciu, wynosiła 343 mm, co stanowi 122% wieloletniej normy. Najmniej obfite opady w pięcioleciu wystąpiły w 2015 r. (239 mm = 85% normy), (Biuletyny IMGW z lat 2013-2017), (ryc. 14).

      W pięcioleciu średnio w kraju niewielkie ilości opadów deszczu (od 24% do 70% normy wieloletniej) zanotowano w 2013 r. – w lipcu i sierpniu, w 2015 r. – w kwietniu, czerwcu i sierpniu (alarmująco niskie opady – 24% normy) oraz w 2016 r. – we wrześniu. Opady obfite, osiągające wartość od 125% do 197% normy występowały w 2013 r. – w maju, czerwcu i we wrześniu, w 2014 r. – w marcu i w maju, w 2016 r. – w lipcu oraz w 2017 r. – w marcu, kwietniu, lipcu i we wrześniu.

      W większości krain i rdLP obfitość opadów w całym pięcioleciu była zadowalająca. Lokalnie pojawiały się niedobory opadów (do 75% normy): w 2015 r. – w Krainie Śląskiej i Krainie Sudeckiej oraz w rdLP we Wrocławiu, Łodzi i Katowicach, w 2016 r. – w RDLP w Szczecinie, w 2017 r. – w RDLP w Krośnie. Niewielkie niedobory opadów (76% do 85% normy) występowały w 2013 r. – w RDLP w Szczecinku, w 2014 r. – w RDLP w Olsztynie, w 2015 r. – w krainach Mazowiecko-Podlaskiej, Wielkopolsko-Pomorskiej i Małopolskiej, oraz w rdLP w Krakowie, Krośnie, Warszawie, Olsztynie i Toruniu.

      W większości krain w latach 2013-2014 oraz 2016-2017 okresy niedoboru opadów przeplatały się z okresami, kiedy opady były zadowalające lub nawet mocno obfite, co oznacza, że nie było okresów przedłużającej się suszy, która spowodowałaby pogorszenie stanu koron drzew. Wyjątkiem był rok 2015, kiedy to występowały przedłużające się niedobory opadów (trwające od 2 do 4 miesięcy), w szczególności z krytycznym niedoborem wody deszczowej zanotowanym we wszystkich krainach przyrodniczo-leśnych w sierpniu. Odpowiedzią na powyżej opisane niedobory wody deszczowej był obserwowany w 2016 r. wzrost defoliacji drzew odnotowany niemal w całym kraju (ryc. 14). Dodatkowo na wzrost defoliacji mogła wpłynąć bezśnieżna zima 2015/2016 oraz wiosenne przymrozki, które w wielu regionach pojawiły się po rozpoczęciu okresu wegetacji. Obserwowany w 2017 r. wzrost defoliacji w niektórych regionach może być konsekwencją tego zjawiska.

      Średnie temperatury w kolejnych miesiącach sezonu wegetacyjnego 2017 r. w regionach, podobnie jak w ubiegłych latach pięciolecia, były najniższe w Krainie Karpackiej, a najwyższe w Krainie Śląskiej, zawierały się w przedziałach: w marcu od 3,6°C do 7,3°C, w kwietniu od 4,6°C do 8,4°C, w maju od 11,1°C do 14,6°C, w czerwcu od 15,8°C do 19,1°C, w lipcu od 15,8°C do 19,6°C, w sierpniu od 16,9°C do 20,3°C i we wrześniu od 10,8°C do 13,9°C.

      Średnia suma opadów deszczu w kraju w okresie od 1 marca do 31 lipca 2017 r. wynosiła 343 mm, co stanowi 122% wieloletniej normy. Najmniej obfite opady w pięcioleciu wystąpiły w 2015 r. (239 mm = 85% normy) (wg Biuletynów IMGW z lat 2013-2017).

      W 2017 r. w większości krain nie było okresów przedłużającej się suszy, która mogłaby być przyczyną pogorszenia się stanu koron drzew.

4.

Susze na terenie Polski w latach 2010-2017 i ich wpływ na defoliację

II.

Badania na stałych powierzchniach obserwacyjnych monitoringu intensywnego (SPO MI)

5.

Wielkość depozytu wnoszonego z opadami atmosferycznymi

6.

Poziom koncentracji NO₂ i SO₂ w powietrzu

7.

Opady podkoronowe oraz roztwory glebowe

Literatura