I N F O R M A C J A
dotycząca występowania
nadzwyczajnych zagrożeń środowiska
w I kw. 2000 r.
|
OCHRONY ŚRODOWISKA |
|
Opracowanie: GIOŚ-ZPNZŚ
Warszawa, kwiecień 2000 r.
ANALIZA
ZDARZEŃ MOGĄCYCH SPOWODOWAĆ
NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIE ŚRODOWISKA
W I KWARTALE 2000 R.
W I kwartale 2000 r. Inspekcja Ochrony Środowiska otrzymała informacje o 45 zdarzeniach mogących spowodować nadzwyczajne zagrożenie środowiska. Porównanie ilości zdarzeń w poszczególnych kwartałach lat 1993-1999 i w I kwartale 2000 r. przedstawiono na rys. 1.
Ilość zdarzeń w poszczególnych miesiącach I kwartału 2000 r. była zróżnicowana i przedstawiała się następująco:
|
- 16 zdarzeń (35,6 % zdarzeń w I kwartale 2000 r.); |
|
- 7 zdarzeń (15,6 % zdarzeń w I kwartale 2000 r.); |
|
- 22 zdarzenia (48,8 % zdarzeń w I kwartale 2000 r.). |
Rejestr zdarzeń mających miejsce w omawianym kwartale zawarty jest w załączniku nr 1.
Ilość zgłoszonych zdarzeń
w poszczególnych miesiącach I kwartałów lat 1993-2000 przedstawiono na
rys. 2.
Zdarzenia zgłoszone w okresie I kwartału 2000 r. zarejestrowane były na terenie 13 województw. Ich ilość na terenie poszczególnych województw była zróżnicowana. Najwięcej miało miejsce na terenie województw:
|
- 7 zdarzeń; |
|
- 6 zdarzeń; |
|
- po 5 zdarzeń; |
Na terenie wymienionych województw miało miejsce ponad połowa (51,1 %) wszystkich zdarzeń w tym okresie.
Mniejsze ilości zdarzeń miały miejsce na terenie województw:
|
- 4 zdarzenia; |
|
- po 3 zdarzenia; |
|
- po 2 zdarzenia; |
|
- po 1 zdarzeniu. |
Na terenie województw lubuskiego, opolskiego i świętokrzyskiego nie zarejestrowano żadnych zdarzeń.
Ze względu na miejsce zdarzenia, w I kwartale 2000 r. ilość ich przedstawiała się następująco:
•zakłady | - 21 zdarzeń (46,7 % wszystkich zdarzeń); |
• transport | - 15 zdarzeń (33,3 % wszystkich zdarzeń); |
• inne | - 9 zdarzeń (20,0 % wszystkich zdarzeń). |
Bardziej obrazowo strukturę miejsc zdarzeń przedstawia rys. 3.
Większa ilość zdarzeń w I kwartale 2000 r. na terenie zakładów niż w transporcie stanowi:
W I kwartale 2000 r. największa ilość zdarzeń miała miejsce na terenie zakładów. Było ich 21, w tym na terenie:
|
- 12 zdarzeń (26,7 % wszystkich zdarzeń w I kwartale 2000 r., 57,1 % zdarzeń w zakładach); |
|
- 8 zdarzeń (17,8 % wszystkich zdarzeń w I kw. 2000 r., 38,1 % zdarzeń w zakładach); |
|
- 1 zdarzenie (2,2 % wszystkich zdarzeń w I kw. 1999 r., 4,8 % zdarzeń w zakładach) |
Strukturę zdarzeń w grupie zdarzeń mających miejsce na terenie zakładów, przedstawia rys. 5.
Wynika z tego, że zdecydowana większość zdarzeń w zakładach miała miejsce w zakładach przemysłowych. Jest to oczywiste, gdyż tam najczęściej znajdują się materiały niebezpieczne i to niejednokrotnie w znacznych ilościach.
W transporcie miało miejsce 15 zdarzeń, z tego najwięcej w:
• transporcie drogowym | - 7 zdarzeń (15,5 % wszystkich zdarzeń w I kwartale); |
a następnie w:
• transporcie kolejowym | - 3 zdarzenia (6,6 % wszystkich zdarzeń w I kwartale); |
•transporcie rurociągowym | - 3 zdarzenia (6,6 % wszystkich zdarzeń w I kwartale); |
• transporcie wodnym | - 2 zdarzenia (4,4 % wszystkich zdarzeń w I kwartale); |
Strukturę zdarzeń, w grupie zdarzeń mających miejsce w transporcie, przedstawia rys. 6.
W transporcie rurociągowym ropy naftowej i produktów ropopochodnych (paliwa płynne takie jak benzyny silnikowe i oleje napędowe), w którym skutki wycieków bywają najpoważniejsze, wystąpiły dwa zdarzenia. W pierwszym z nich (opis zdarzenia w załączniku nr 1, poz. 24.) wyciek nastąpił z rurociągu należącego do Rafinerii Gdańskiej SA w Gdańsku, w drugim z nich (opis zdarzenia w załączniku nr 1, poz. 39) wyciek nastąpił z rurociągu należącego do Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych “PRZYJAŹŃ” w Płocku.
Uwzględniając w poszczególnych
zdarzeniach klasyfikację materiałów niebezpiecznych,
stosowaną w przewozach materiałów niebezpiecznych (§ 3 ust. 1 pkt 4 rozporządzenie
Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie
przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych - Dz. U. Nr
57, poz. 608), ilość zdarzeń w poszczególnych
klasach przedstawia się następująco:
|
- 8 zdarzeń (17,8 % wszystkich zdarzeń); |
|
- 25 zdarzeń (55,6 % wszystkich zdarzeń); |
|
- 2 zdarzenia (4,4 % wszystkich zdarzeń); |
|
- 7 zdarzeń (15,6 % wszystkich zdarzeń); |
|
- 3 zdarzenia (6,6 % wszystkich zdarzeń). |
Na rys. 7 przedstawiono strukturę zdarzeń z udziałem różnych klas substancji niebezpiecznych.
Z powyższego zestawienia wynika, że:
•wśród zdarzeń z materiałami
grupy 3 najczęściej występował olej napędowy i inne paliwa o temperaturze
zapłonu >550C (np. oleje
opałowe, których zużycie do celów grzewczych wzrasta w okresie zimowym).
• powietrze - w 12 przypadkach;
• grunt - w 16 przypadkach;
• wody - w 17 przypadkach.
Wśród 45 zdarzeń, zarejestrowanych w I kwartale 2000 r., w 5 (11,1 %) brak było skutków w środowisku w postaci zanieczyszczenia powietrza, gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych. Niemniej jednak w zdarzeniach tych, od momentu zaistnienia wypadku do chwili zakończenia akcji ratowniczej, istniało potencjalne ryzyko wystąpienia nadzwyczajnego zagrożenia środowiska ze względu na występowanie substancji niebezpiecznej.
Wśród zdarzeń, które miały miejsce w I kwartale 2000 r., jako potencjalnie najgroźniejsze wymienić należy, między innymi:
W okresie I kwartału 2000
r. prowadzony był także nadzór nad usuwaniem skutków tych zdarzeń, w których
doprowadzenie środowiska do stanu właściwego nie nastąpiło do końca IV
kwartału 1999 r. Dotyczyło to między innymi następujących zdarzeń:
Zanieczyszczenie
gruntu olejem napędowym w dniu 3 grudnia 1997 r. w miejscowości
Małaszewicze (gmina Terespol, powiat bialskopodlaski, województwo lubelskie)
spowodowane wyciekiem paliwa z cysterny kolejowej - poz. 215 rejestru za
1997 r.
W lutym 2000 r. Delegatura Lubelskiego WIOŚ w Białej Podlaskiej przeprowadziła kontrolę sprawdzającą na miejscu wycieku oleju napędowego. Dokonano pomiaru miąższości warstwy ropopochodnych w gruncie, która zawierała się w granicach od 0,01 m do 0,54 m. Stwierdzono, że Zakład Przewozów Towarowych i Przeładunku PKP w Małaszewiczach rozpoczął w dniu 28 lutego 2000 r. wypompowywanie produktu naftowego z piezometrów. Do dnia 28 marca 2000 r. wypompowano ok. 1 m3 zawartości piezometrów. |
|
Zanieczyszczenie gruntu ksylenem
w dniu 23 grudnia 1997 r. w miejscowości Bliżyn
(gmina Bliżyn, powiat skarżyski, województwo świętokrzyskie), spowodowane
wyciekiem tej substancji na terenie Kieleckich Zakładów Farb i Lakierów
- poz. 232 rejestru za 1997 r.
Pod nadzorem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Kielcach trwa usuwanie wolnego ksylenu z gruntu. W I kwartale 2000 r. usunięto z gruntu ok. 470 kg ksylenu W sumie od chwili wycieku do końca I kwartału 2000 r. usunięto z gruntu ok. 10,87 Mg ksylenu. Dotychczas odzyskany ksylen zawrócono do produkcji. Usuwanie ksylenu będzie kontynuowane w II kwartale 2000 r. |
|
Zanieczyszczenie
w dniu 17 czerwca 1998 r. powietrza i gruntu ropą naftową w miejscowości
Amelin (gmina Kamionka, powiat lubartowski, woj. lubelskie) na skutek erupcji
ropy i gazu w kopalni ropy naftowej - poz. 93 rejestru za 1998 r.
Badania dotyczące zawartości węglowodorów w zanieczyszczonym gruncie zostaną przeprowadzone w II kwartale 2000 r. |
|
Zanieczyszczenie
gruntu olejem napędowym w dniu 11 marca 1999 r. w miejscowości
Tomaszów Mazowiecki (powiat tomaszowski, województwo łódzkie) - poz. 30
rejestru nadzwyczajnych zagrożeń środowiska za 1999 r.
Na wniosek “EXBUD”-u, prowadzącego na zlecenie Polskich Kolei Państwowych rekultywację zanieczyszczonego gruntu, termin zakończenia rekultywacji przedłużono do dnia 31 stycznia 2000 r. Wobec występowania wolnego paliwa w gruncie w dalszym ciągu wypompowywano z piezometrów wodę zanieczyszczoną ropopochodnymi. Do marca 2000 r. wypompowano łącznie ok. 9,5 m3 ropopochodnych. Na dzień 18 kwietnia 2000 r. przewidziana jest rozprawa administracyjna w Starostwie Tomaszowskim, która ustali dalszy ciąg postępowania, którego celem będzie doprowadzenie środowiska do stanu właściwego Delegatura Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Piotrkowie Trybunalskim prowadzi nadzór nad usuwaniem skutków zanieczyszczenia, w ramach którego przeprowadzono kontrolę prowadzonych prac. |
|
Zanieczyszczenie
gruntu ropą naftową w dniu 30 lipca 1999 r. w miejscowości Niepiekła-Karwin
(gmina Załuski, powiat płoński, województwo mazowieckie) - poz. 118 rejestru
nadzwyczajnych zagrożeń środowiska za 1999 r.
Zakład Wykonywania Oceny i Projektowania Zabezpieczeń Antykorozyjnych “MERKOR” w Słupnie, na zlecenie Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych “PRZYJAŹŃ” w Płocku, prowadzi obserwację studzienek drenażowych na miejscu zdarzenia w okresach tygodniowych. W przypadku stwierdzenia obecności ropopochodnych w studzienkach zawartość ich zostanie wypompowana i przekazana do Bazy Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych “PRZYJAŹŃ” w Płocku. Delegatura Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Ciechanowie prowadzi nadzór nad realizacją programu monitoringu. Kontrola na miejscu zdarzenia przewidziana jest na II kwartał 2000 r. |
|
Zanieczyszczenie
gruntu ropą naftową w dniu 30 sierpnia 1999 r. w miejscowości Suchy Las
(gmina Suchy Las, powiat poznański, województwo wielkopolskie) - poz. 135
rejestru nadzwyczajnych zagrożeń środowiska za 1999 r.
Na podstawie decyzji administracyjnej Starosty Powiatu Poznańskiego, wydanej w dniu 10 grudnia 1999 r., firma “ARKADIS EKOKONREM” z Wrocławia, działająca w imieniu Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych “PRZYJAŹŃ” w Płocku (sprawca zanieczyszczenia), zebrała grunt zanieczyszczony ropą naftową. Ok. 270 Mg gruntu złożono na wysypisku miejskim w Trzemesznie. Dalsze ok. 2.200 Mg złożono na wydzielonej kwaterze wysypiska odpadów w Suchym Lesie. Pobrane zostały próby zanieczyszczonego gruntu, które zostaną przebadane przez Politechnikę Wrocławską na zawartość węglowodorów. Następne próby, pobrane w III kwartale 2000 r. pozwolą ustalić tendencję zmian zawartości węglowodorów w złożonym gruncie. |
|
Zanieczyszczenie
gruntu ropą naftową w dniu 30 października 1999 r. w miejscowości
Medyka (gmina Medyka, powiat przemyski, województwo podkarpackie) - poz.
173 rejestru nadzwyczajnych zagrożeń środowiska za 1999 r.
Na podstawie “Dokumentacji określającej warunki hydrogeologiczne wraz z oceną stopnia i zasięgu zanieczyszczenia produktami ropopochodnymi środowiska gruntowo-wodnego w rejonie nastawni MD 11 w miejscowości Medyka” Starosta Przemyski wydał decyzję administracyjną z dnia 25 lutego 2000 r. Zobowiązała ona Zakład Infrastruktury Kolejowej PKP w Rzeszowie do działań mających na celu usunięcie skutków wycieku ropy naftowej z cysterny kolejowej. Prowadzący te działania w imieniu sprawcy zdarzenia został zobowiązany do przekazywania kwartalnych informacji na temat prowadzonych prac zainteresowanym, w tym Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Pismem z dnia 4 lutego 2000 r. Prokuratura Rejonowa powiadomiła Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie o wszczęciu śledztwa w sprawie zanieczyszczenia gruntu ropą naftową w dniu 31 października 1999 r. w miejscowości Medyka. |
Rejestr zdarzeń o charakterze nadzwyczajnych zagrożeń srodowiska